Ateşleme bobini, benzinli motor tipinde bulunan ve endüksiyon bobini olarak da adlandırılan mekanik bir parçadır. Bulunma amacı kısaca benzini ateşleyerek motorun çalışmasını sağlamaktır. Kendisinde bir arıza gelişmesi durumunda aracın performansında ciddi anlamda düşüş yaşanacaktır. Bu nedenle araç sahiplerinin düzenli olarak ateşleme bobinlerinin bakım onarımını yaptırmaları tavsiye edilir. Bu içeriğimizde ateşleme bobininde ortaya çıkabilecek arıza belirtilerinin neler olduğundan söz edeceğiz.
Ateşleme Bobininin Arızalandığını Nasıl Anlarız?
Ateşleme bobini aracın motoruna yüksek voltaj vererek motorun çalışmasını sağlar. Motorun silindirlerine yüksek akım gönderen bu parça bakır gibi iletken sarımları olan manyetik çekirdek etrafında sarılı halde bulunmaktadır. Çekirdek elektrik akımını hareket enerjisi ile yüksek voltajlı enerjiye çevirir. Araçta bulunan elektrik sisteminden gelen 12 voltluk akımı yüksek gerilimli akıma çevirme görevi de bulunmaktadır.
Bu parçada bir arıza olması halinde motorda titreme, motor gücünün azalması ve aracı çalıştıramama gibi problemler görülmektedir. Bu arıza ile birlikte genel olarak tüm bujilerin çalışmaması, ateşlemenin çalışmaması ve motorun görevine başlayamaması gibi durumlar ortaya çıkmaktadır.
Aracınızı çalıştırırken motor titriyorsa, güç kaybı varsa veya hiçbir şekilde motoru çalıştıramıyorsanız bir oto tamirciye aracınızı gösterdiğinizde muhtemelen durumun ateşleme bobininden ileri geldiğini göreceksiniz.
Görevini olması gerektiği gibi sürdüren bir ateşleme bobini aracın yakıt verimliliğini ve motorun performansını arttıracaktır. Bu nedenle bakımlarını aksatmadan düzenli biçimde yapmanızın hem daha ekonomik şekilde aracınızı kullanmasına hem de motorun sorunsuz çalışmasına faydalı olacağını unutmamalısınız.
Ateşleme Bobini Arıza Belirtileri
Ateşleme bobini arıza belirtileri fark edildiğinde problem daha büyük bir hal almadan, sürüş kalitesi düşmeden, performans problemi yaşamadan derhal bir oto tamirci ile görüşülmelidir. Böyle bir arızanın ortaya çıkması halinde ne gibi durumlar oluştuğunu teker teker ele alalım.
Titreme
Aracın titremesi, hareket halindeyken tuhaf titreşimler hissetmeniz ateşleme bobini arızasından ileri geliyor olabilir.
Güç Kaybı
Aracın hızında düşüş, torkunda azalma ve performans düşüklüğü fark ettiğinizde aracınızda ateşleme bobini arızası olabilir.
Motoru Çalıştıramama
Aracın ateşleme sistemi, ateşleme bobinindeki bir arıza nedeniyle görevini yerine getiremiyorsa motor çalışmaya başlamayacaktır. Bu durumda marşa basılmasına rağmen aracın çalışmaya başlamadığı görülmektedir. Bir çekiciden yardım alarak aracınızı oto sanayiye veya servise götürmeniz gerekecektir.
Yakıt Verimliliğinde Düşme
Ateşleme bobini aracın yakıt tasarrufunu sağlayan önemli parçalardan biridir. Bu nedenle bobinde bir arıza meydana gelmesi halinde araç daha çok yakıt tüketmeye başlayacaktır. Aracınızın normalde gittiğiniz mesafelere göre çok daha fazla yakıt tükettiğini fark ettiğinizde bu durumu uzmanlara bildirmeli ve göz ardı etmemelisiniz.
Motordan Gelen Tuhaf Sesler
Araç hareket halindeyken motordan normalde olmayan seslerin duyulması ateşleme bobinlerindeki arızalanmadan kaynaklanabilir.
Bujilerin Yanması
Bujilerin yanmasını direkt olarak olumsuz etkileyen ateşleme bobini arızalanması aracın performansında ciddi bir düşüşe yol açabilir.
İkaz Işığı
Bazı araçlarda ateşlenme bobininde bir arıza olduğunu göstermek için arıza ışığının yandığı görülür. Elektronik kontrol ünitesi bir problem olduğunu anladığında araç sahibine bu şekilde bir uyarıda bulunabilmektedir.
Egzoz Patlatma
Ateşleme bobini arızalanmaya başladığında araçta egzoz patlatma sorunu olacaktır. Bu durum motorun yanma odasındaki kalıntı olan yakıtın aniden egzozdan dışarı atılması ile ortaya çıkmaktadır. Bu esnada egzozdan siyah duman çıktığı görülebilir. Dumanın benzin kokması ateşleme bobini arızasının kendiliğinden çözüldüğünü de gösterebilir.
Motoru Çalıştırmada Zorlanma
Aracı çalıştırırken motor zorlanıyorsa özellikle tek bobinli olan eski araçlarda ateşleme bobininde bir arızaya işarettir. Bobinler silindire doğru düzgün ateşleme yapamadığında, başlarda yalnızca kıvılcım gönderip silindirlerin krank yardımı ile çalışması durumunda bu tablo ile karşılaşılmaktadır.
Ateşleme Bobini Arızalandığında Ne Yapılır?
Çözüm olarak ateşleme bobininin arızalanması durumunda ilk olarak belirtilere dayanarak oto tamirci gerekli kontrolleri yaparak problemi tespit edecektir. Ardından aracın marka ve modeline uygun yeni bir ateşleme bobini alınarak eski bobinin yerine takılır. Son olarak takılan bobinin görevini doğru şekilde yerine getirip getirmediğine bakılır. Eğer aracın performansı işlem sonrası arttıysa ve sorunsuz biçimde motor çalışıyorsa arıza giderilmiş demektir.
Bobin değişimi sırası ile şu şekilde gerçekleştirilir;
- Akünün negatif kutup başını sökme
- Bobini çıkarmak için her bir kabloyu çıkarma
- Ateşleme kablolarını yanlara doğru ittirme
- Bobinin kenar fişindeki klipsi açma
- Anahtar ile bobinin cıvatalarını sökme
- Bobini motor yuvasından çıkarma
- Eski bobinle yeni bobini karşılaştırma
- Eskisinin aynı yönünde yeni bobini yerleştirme
- Bobini cıvatalarla yerine sabitleme
- Fişi ateşleme bobininin yanına getirme
- Sırayla kabloları bağlama
- Kutup başını takma
- Yeni bobinin doğru takıldığını anlamak için aracı çalıştırma
Endüksiyon Sistemleri ve Ateşleme Bobini Türleri
Endüksiyon veya ateşleme sistemleri farklı birkaç teknolojiye göre üretilmektedir. Bu sistemlerden bazıları;
- Distribütörsüz Elektronik Ateşleme Sistemi
- Distribütörlü (Platinli) Ateşleme Sistemi
- Platinsiz Manyetik Kumandalı Distribütörlü Ateşleme Sistemi
- Direkt (Bağımsız) Elektronik Ateşleme Sistemi şeklindedir.
Ateşleme bobini türlerinde bazıları ise;
- Distribütörlü platinsiz manyetik tip ateşleme bobini
- Distribütörlü eski tip endüksiyon bobini
- Tek parça sıralı tip ateşleme bobini
- Buji üstü kalem tip soketli ateşleme bobini
- Kutu tip ateşleme bobini şeklindedir.
Ateşleme Bobini Değişim Fiyatları
Ateşleme bobini tamir edilerek düzeltilebilen bir parça değildir. Bu nedenle mutlaka değişiminin yapılması gerekli görülmektedir. Tek bir bobinin bozulması halinde sistemde bulunan diğer bobinlerin de değiştirilmesi önerilmektedir. Özellikle soketli kalem tip bobinlerde tek bir bobin arıza yaptığında diğerleri de kısa süre içerisinde arızalanmaktadır. Zaman kaybı yaşamamak adına her birini tek seferde değiştirmek daha faydalı olacaktır.
Ateşleme bobininiz arızalandığında fiyatının ne kadar olacağı, işlem süresi gibi durumlar aracınızın marka modeline göre değişiklik gösterecektir. Maliyet olarak oldukça küçük bir fiyat çıkabileceği gibi birkaç bin TL de parça ve işçilik ödemesi yapmanız gerekebilir. Ancak aracın sağlıklı biçimde çalışmaya devam edebilmesi için bu değişimin mutlaka yapılması gerektiğini unutmamalısınız.
2024 yılında eski tip ateşleme bobini için fiyatlar 500-800 TL civarındayken yeni araçların ateşleme bobinleri 1000 TL den başlayıp 6000 TL’ye kadar çıkmaktadır. İşçilikte 300-500 TL arası değişmektedir.
Sık Sorulan Sorular
Ateşleme bobini bozuk olduğu nasıl anlaşılır?
Ateşleme bobininin bozuk olduğunu; aracın performansında düşme, yakıt tüketiminde artış, motordan ses gelmesi, aracın titremesi gibi durumlardan tahmin edebilirsiniz. Esas problemin ne olduğunu oto tamirci tespit edecektir.
Ateşleme bobini arızalı ise ne olur?
Aracın çalışmasında ve sürüş deneyiminde problemler görülebilir ve motor çalıştırılamayabilir. Bobinin değiştirilmesi problemin çözümü için yeterlidir.
Bobin arızası motora zarar verir mi?
Bobin arızası uzun vadede aracın ateşleme sistemine zarar verecektir ve bu durumda motor çalışmayacaktır. Arıza durumu olduktan sonra bobinin değiştirilmesi gerekir. Motora bir zararı olmayacaktır.
Ateşleme bobini arızası yolda bırakır mı?
Eski araçlarda 1 tane ateşleme bobini bulunurken yeni araçlarda birkaç tane ateşleme bobini vardır. Bu nedenle bobinlerin 1 – 2 sinde arıza olması halinde araç yolda kalmayacaktır. Ancak tamamının arızalanması veya tek bobinli aracın bobininin çalışmaması halinde motor çalışmayabilir ve yolda kalınabilir.
Bobin ömrü kaç km?
Ateşleme bobinleri ömrünü tamamladığında mutlaka değiştirilmesi gereken bir parçadır. Genel olarak bobinlerin ömrü 160.000 km şeklindedir. Ancak bu süre zarfında aracın sık sık uzun süreli kullanımı ile arıza gelişebilir. Bu nedenle aracın bakımları yapılırken bobinlerin de kontrol edilmesi önerilir.
